برنامه هاي صدا و سيما در عيد نوروز با استقبال گسترده اي روبرو مي شوند. در ايام عيد امسال نيز دو برنامه پرطرفدار از شبكه هاي پربيننده تلوزيون پخش شد. دو برنامه اي كه به جرات مي توان جزو پر بيننده ترين برنامه هاي سيما در طول سال نامشان نهاد. اما متاسفانه این دو برنامه مبلغ خوبی برای زبان فارسی نبودند.
انگليسي در سفر
سريال پايتخت كه موفق ترين برنامه امسال بود علي رغم تمام نكات مثبتي كه داشت در زمينه زبان فارسي خروجي مخربي داشت. در حالي كه قسمت هاي پيشين باعث شده بود لهجه مازني مورد توجه قرار بگيرد، قسمت جديد با تاكيد بسيار بر زبان انگليسي تاثيري برعكس داشت. ارسطو كه به تازگي از سفرهاي خارجي بازگشته است با استفاده از واژگان انگليسي سعي در پز دادن و قيافه گرفتن دارد. نكته آن جاست كه تكه پراني هاي انگليسي ارسطو كاركرد نمكين و بامزه داشت در حالي كه بايد تقبيح مي شد و عيب تلقي مي گشت.
نكته دوم آنكه ارسطو چند واژه را نيز با تكرار مداوم به تكيه كلام تبديل كرد و “اوه گاد” جاي “آخ آخ آخ” را گرفت. “هد فاميل” و “سورپرايز” بين حجم عظيم بينندگان اين برنامه تبليغ مي شوند. حتي واژه غريب “هندلينگ” اكنون به يك واژه آشنا تبديل شده است. اين در حالي است كه با كمي دقت و سليقه مي شد تكيه كلام هايي بهتر و ايراني مثل “فدايي داري” را محور داستان گذاشت نه بلغور انگليسي در سفر.
کلاس زبان
برنامه پر بيننده دوم “كلاه قرمزي ٩٣” بود. اين برنامه براي كودكان ساخته مي شود و توسط بزرگسالان دنبال مي شود. شخصيت ببعی در اين برنامه با لهجه فصيح انگليسي صحبت مي كند و همين ويژگي بخشي از شخصيت اوست. متاسفانه اين بي مهري به زبان فارسي نه تنها بي ادبي يا اشکال تلقي نمي شود بلكه ببعی يكي از جذاب ترين و با مزه ترين عروسك هاي اين مجموعه است. در سري جديد اين برنامه ببعی با مكث و تكرار معادل هاي انگليسي كلمات فارسی عملا به آموزش رسمي اين كلمات پرداخت.
اين همه در حالي است كه آموزش زبان به كودكان در سنين پايين از سوي بعضي مورد اشکال است. حتی اگر وارد مباحث سنی آموزش زبان هم نشویم، حضور یک شخصیت جذاب بی توجه به زبان فارسی به خودی خود اثرات تخریبی دارد. بعيد است كودك در آينده بتواند حافظ خوبي براي زبان فارسي باشد، چرا كه اهميت زبان انگليسي براي او و خانواده اش بيشتر بوده است، چرا كه شخصيت هاي تلوزيوني محبوبش نيز انگليسي را به فارسي ترجيح مي دادند.
بیاییم بیشتر نگران زبان فارسی باشیم.
پ.ن: ویژگی های ارزشمند این برنامه ها انکار نمی شود. این نوشته تنها از زاویه زبان فارسی به این دوبرنامه پر طرفدار می پردازد.