طرح هایی از نا کجا 1: میدان انقلاب ؛ مهم ترین میدان تهران در چه وضعیتی است؟

تهران شاهد بعضی پروژه های عجیب و غریب از سوی نهادهای مسئول است که متاسفانه اطلاعات اندکی از آنها ارائه می شود. طرح هایی که فرایند تعریفشان، انتخابشان و اصلاحشان مشخص نیست، گویی از ناکجا آمده اند. و گاهی هنگامی متوجه آنها می شویم که ساخته شده اند!:

مهم ترین میدان تهران

 این میدان دارای نه یک مشکل بلکه مشکلات تو در توست. انواع آلودگی ها از زباله تا آلودگی های صوتی و بصری و هوایی و زمینی و …. گرفته تا انواع مشکلات و گره های اجتماعی در یک میدان شهری جمع شده است. این همه معضل و مشکل وقتی حادتر می شود که بدانیم میدان انقلاب مهم ترین میدان شهر تهران است. مرکز تجمعات و تظاهرات، مرکز سیاسی، مرکز تاریخی ، مرکز فرهنگی، مرکز دانشگاهی و …. در شهر تهران جایی نیست جز میدان انقلاب. همین جا دست نگه داریم. وقتی راجع به جایی با این اهمیت صحبت می کنیم، باید دستمان بلرزد. یعنی انداختن یک اشغال روی زمین در این میدان باید حساب و کتاب داشته باشد! چه برسد به ساخت و ساز!

یک سوال : چه تصویری از یک مرکز فرهنگی، سیاسی، تاریخی، اجتماعی و… در یک شهر در ذهنتان می آورید؟ میدان نقش جهان؟ اشتباه کردید میدان انقلاب! میدان انقلاب شلوغ و کثیف و به هم ریخته که کسی در آن توقف نمی کند! اگر از میدان انقلاب عبور می کنید به دنبال فردی بگردید که در میدان توقف کرده باشد. البته که کسی را نمی یابید چرا که همه عبور می کنند. بجز فروشندگان مجبور و دوستانی که برای ملاقات اینجا را انتخاب کرده اند. یعنی به جز مجبور ها و ناچار ها. این وضعیت میدان انقلاب تهران است. میدانی که ازآن فرار می کنیم! نه جایی که در آن قرار پیدا کنیم.

شهرداری و میدان انقلاب

طرح های مختلفی در سطح شهر با زحمت و هزینه طراحی و اجرا می شوند که صد البته در برابر این زحمت هزینه ای نیز پرداخت می شود(واضح است که از بیت المال). یعنی از بیت المال هزینه طراحی ، هزینه اجرا ، هزینه خسارت و هزار هزینه دیگر انجام می شود که یک مشکل هزینه زا (چه مادی و چه معنوی) در سطح شهر با یک راهکار منطقی به فرصت تبدیل شود. مثلا میدان انقلاب تهران.

از شهرداری می پرسیم:

•  اگر اهمیت میدان انقلاب را بدانیم و بخواهیم مثلا مجوز ساخت ساختمانی را بدهیم، مطلوب است حداکثر تعداد طبقات ساختمان؟ (با رسم شکل توضیح دهید)

پاسخ شهرداری:

نمونه موردی: متروی گل گلی!

تصویر زیر چه مکانی است؟

1. مهد کودک میدان انقلاب
2. گل فروشی مترو
3. مرکز امور هماهنگی پیش دبستانی های شهر تهران
4. متروی میدان انقلاب

پاسخ سوال به وضوح نشان می دهد مسئولین امر متوجه اهمیت مکان نیستند. البته یک امتیاز مثبت این طرح ارتفاع کم آن است اما همین ارتفاع کم نیز می توانست وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر برای ساخت حتی یک وجب ساختمان در میدان انقلاب باید توجیه داشته باشیم، چه رسد به اینکه نقش گلهای زشت و ابتدایی را با مصالح ساختمانی در میدان انقلاب اجرا کنیم. البته جالب است بدانیم که طراحی مترو و نقوش بی نظیر روی آن توسط دو مجموعه جداگانه انجام شده است!!

مسئله اصلی : ساز و کار معیوب و کدر

سوال اصلی اینجاست این طرح ها از کجا می آیند. چه کسانی طرح را سفارش می دهند؟ چرا پیشنهاد موقعیتی چنین مهم  به طراحی در این سطح از طراحی ارائه می شود؟ چه کسی این طرح را تایید و اجرایی می کند؟ آیا بهتر نیست که طرحی به این اهمیت در مکانی با این خصوصیات به مسابقه گذاشته شود و حتی قضاوت آن را هم عمومی کنیم؟ و چرا باید هزینه اصلاح این نقوش و آن طرح های کذا و کذا از بیت المال پرداخت شود؟ چرا باید مردم مشکلات و تبعات ناشی از این طرح ها را سالها تحمل کنند؟ چه کسی پاسخگوست؟

چرا نباید از طرح پیاده راه سازی میدان شهدا تا انقلاب تصویری بزنیم و نظر مردم و کارشناسان را بپرسیم؟چرا باید اتوبان صدر را باهزینه ای سرسام آوردو طبقه کنیم در حالی که شاید گزینه های بهتری هم باشند و تبعات جدی این طرح را نداشته باشند؟ چه کسی پل زشت پیچ شمیران را بررسی می کند؟ چرا نباید از روند تصمیم گیری های به این اهمیت باخبر باشیم؟ و…

میدان انقلاب تهران نمونه و ویترین شهر تهران است. و این میدان را تنها با یک کلمه می توان توصیف نمود: “نابسامان”